Po śmierci jednego z rodziców, pierwszą osobą, która dziedziczy jego majątek jest małżonek i dzieci. Nie jest to mimo wszystko prosta sytuacja. Może zdarzyć się tak, że spadek po matce, czy ojcu nie będzie dzielony po równo względem spadkobierców. Czasem prawo do spadku będą miały inne osoby, na przykład wnuki spadkodawcy. W poniższym artykule wyjaśnimy zależności w prawie spadkowym.
Spis Treści
Dziedziczenie ustawowe
Termin ten wyznacza kto w świetle prawa dziedziczy majątek, oraz jaki udział spadku jest mu należny. W najprostszym przypadku, spadek po jednym z rodziców w częściach równych jest przekazywany między małżonka, a dzieci. Warto wiedzieć, że w tym zakresie jest dodatkowa reguła, mianowicie małżonek musi otrzymać przynajmniej ¼ spadku. Jeśli zatem, dzieci jest czworo, to każde z nich dostaje równą część w postępowaniu spadkowym, licząc że małżonek dostaje ustawową ćwierć całości majątku do własnej dyspozycji. W momencie, kiedy któreś z potomstwa nie dożyło chwili otwarcia spadku, to nie można części po rodzicu przepisać na rodzeństwo, czy małżonka. Spadek ten przechodzi na dzieci osoby zmarłej, lub w dalszej kolejności na wnuki. Dokumentami potrzebnymi do ustalenia dziedziczenia są:
- odpis skrócony aktu zgonu zmarłego
- odpis skrócony aktu urodzenia spadkobiercy
- wypis z oryginału testamentu notarialnego lub oryginału testamentu pisemnego
Spadek po rodzicach, a prawo do zachowku
Z zachowkiem mają styczność tylko Ci spadkobiercy, którzy przez testament zostali pozbawieni udziałów w spadku rodzicach. Sytuacja niezwykle przykra, jednak zdarza się. Jeśli matka, lub ojciec spisał swoją wolę, wykluczone jest dziedziczenie ustawowe. Ten dokument ma pierwszeństwo przed wszystkimi zapisami prawa w Kodeksie cywilnym. Należy wiedzieć, że dziecko, które zostało pominięte na drodze spadku, może ubiegać się o zachowek, który ma na celu zabezpieczenie osób, które w drodze dziedziczenia ustawowego byliby spadkobiercami. Wartość tego zadośćuczynienia jest obliczana indywidualnie. Zazwyczaj jednak, wynosi połowę tego, co potomek dostałby automatycznie, gdyby nie spisana ostatnia wola w postaci testamentu. Prawo stoi po stronie potomstwa, które zostało pominięte w kwestiach spadkowych przez rodziców.
Podatek od spadków, a zwolnienia
Obowiązek uiszczenia podatku w przypadku spadków i darowizn co do zasady powstaje w dniu nabycia spadku w drodze dziedziczenia. Jest to ważna informacja do zapamiętania, ponieważ wiele razy można spotkać się ze stwierdzeniem, że okres 6 miesięcy upływa w dniu śmierci. Jeśli osoba obdarowana zgłosi fakt przyjęcia spadku, lub darowizny w okresie 6 miesięcy od dnia uprawomocnionego orzeczenia sądu, oraz jest małżonkiem, małżonką, zstępną, wstępną, pasierbem, ojczymem, czy macochą zwolniony jest z podatku od spadku. Według K.C. spadkobierca może spadek odrzucić, dziedziczyć w linii prostej, lub z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Przyjęcie spadku po śmierci matki, lub ojca nie jest jednoznaczne z dokonaniem podziału spadku za życia małżonka osoby zmarłej. Spokojnie można zająć się tym po śmierci drugiego rodzica, a dziś wystąpić tylko o stwierdzenie nabycia spadku. Można również poświadczyć dziedziczenie u notariusza. Kiedy sprawa spadkowa dobiegnie końca, należy udać się do Urzędu Skarbowego, uzupełniając formularz SD-Z2 i poinformować o otrzymaniu spadku. Dzięki temu osoba obdarowana zostanie zwolniona z podatku. Jeśli osoba obdarowana nie zdecyduje się na ten krok, obowiązek podatkowy po okresie 6 miesięcy nalicza się. Opłata ta wynosi 19% od wartości spadku.
Autor artykułu Artykuł został przygotowany przy współpracy z www.kancelaria-walterowicz.pl specjalizującej się w prawie podatkowym. |